STEM-didactiek

Een nieuwe kijk op leren: van lineair naar onderzoekend en experimenterend

Tot voor kort werd leren op school vaak benaderd op een lineaire manier. De leerkracht nam het leerproces stevig in handen, fungeerde als de belangrijkste kennisbron en droeg die kennis systematisch over aan de leerlingen. Eerst werden de afzonderlijke onderdelen behandeld, waarna deze later werden geïntegreerd. Van leerlingen werd verwacht dat zij de geleerde stof konden reproduceren en pas daarna toepassen.

Daartegenover kwam een tegenbeweging: inductief of ervaringsgericht onderwijs. Dit model ging ervan uit dat leren effectiever en motiverender is wanneer het aansluit bij de eigen ervaringen en behoeften van leerlingen. Hoewel deze aanpak zijn voordelen heeft, zien we vandaag dat de basiskennis van leerlingen achterblijft. Hierdoor stagneert hun leerproces en verloopt het vaak trager. Dit overtuigt sommigen om terug te grijpen naar de lineaire leermethoden van weleer. Echter, in onze hoogtechnologische samenleving is die aanpak niet langer wenselijk of haalbaar.

Onze visie: onderzoekend en experimenterend leren

Wij kiezen bewust voor een aanpak die onderzoekend en experimenterend leren centraal stelt. Dit houdt in dat de rol van de leerkracht tijdens elke leercyclus evolueert: van kennisoverdrager naar coach.

Concreet begint het leerproces met een versnellende fase. Hierin krijgen leerlingen gerichte ondersteuning via stappenplannen, duidelijke instructies en hulpmiddelen zoals (VR-)video’s. Deze fase stelt hen in staat om een specifieke leeruitdaging succesvol aan te pakken. Dankzij deze intensieve begeleiding kunnen alle leerlingen een modeloefening begrijpen en uitvoeren.

Vervolgens komt de uitdagende fase. Leerlingen worden gestimuleerd om af te wijken van het model en te experimenteren. Dit brengt hen in een zogenaamde “leerput” waarin ze geconfronteerd worden met complexiteit en onzekerheid. Hoewel dit soms frustrerend kan zijn, moedigt het hen aan om actief en zelfstandig te leren. In deze fase verandert de rol van de leerkracht naar die van een coach die motiveert en begeleidt. Na het doorlopen van deze cyclus bereiken leerlingen een hoger leerniveau, waardoor ze klaar zijn voor nieuwe uitdagingen.

Balans tussen structuur en vrijheid

Deze aanpak verschilt wezenlijk van puur inductief leren. Leerlingen ontvangen immers gerichte input van de leerkracht, waardoor de leerstof direct betekenisvol wordt. Door de snelle toepassing in de praktijk overstijgt het leren het niveau van eenvoudig reproduceren (zoals in lineair leren). Bovendien biedt de tweede fase ruimte voor differentiatie. Terwijl sommige leerlingen verrassend creatieve oplossingen bedenken, kiezen anderen nog voor een meer veilige, vertrouwde aanpak.

Zo creëren we een dynamisch en stimulerend leerproces waarin leerlingen niet alleen kennis opdoen, maar ook vaardigheden ontwikkelen die hen voorbereiden op een complexe, veranderende wereld.

Verbondenheid

kwaliteitsvol – ISO 9001

Het streven naar een kwaliteitsvolle opleiding, begeleiding en organisatie wordt in het VTI geschraagd door het ISO 9001-kwaliteitscertificaat. Door dat ISO-systeem krijgen wij de kans om ons opleidings- en begeleidingssysteem voortdurend te bevragen naar de doeltreffendheid ervan.

Naast een sterk pedagogisch beleid investeren we voortdurend in moderne machines en materialen.

Dat het resultaat van deze processen leidt naar een efficiëntere invulling van onze onderwijsopdracht, stellen wij elke dag opnieuw vast.